การทำให้สัตว์ตายอย่างสงบ ไม่ทรมาน
คำว่า Euthanasia มาจากคำว่า Eu แปลว่า ดี + Thanatus แปลว่า ความตาย
คำว่า Mercy killing แปลตรงตัว หมายถึง การฆ่าด้วยความเมตตา
คำว่า Put to sleep แปลว่า ทำให้หลับ ในทางสัตวแพทย์ จะเป็นความหมายว่า ทำให้หลับและตายจากเราไป
คำว่า การุณยฆาต คือ การฆ่าด้วยความเมตตา มีมนุษยธรรม
เป็นเรื่องธรรมดา ไม่ว่าคนและสัตว์ ที่จะต้องเกิด แก่ เจ็บ ตาย เจ็บไข้ได้ป่วย
หลายๆเหตุการณ์ ที่สัตว์เจ็บป่วยทรมาณ แต่บางรายไม่ตายง่ายๆ แต่คุณภาพชีวิตย่ำแย่มาก ไม่มีทางรักษา หรือไม่ตอบสนองต่อการรักษา (ทรมาณมาก จนอยากตาย แต่ทว่าไม่ตายสักที) การทำการุณยฆาต ก็อาจจะเป็นทางเลือกนึงที่ดี กรณีที่จนหนทางและสัตว์ป่วยต้องทนทุกข์มากเกินไป (บางครั้ง การยื้อไว้ เป็นการทรมาณทั้งคนและสัตว์)
การุณยฆาต จะมีหลักการใช้โดยทั่วไปตามหลักการดังนี้ เช่น
- สัตว์ มีการทรมาณอย่างมาก หรือเจ็บปวดมากจากโรคหรือสภาพที่ไม่สามารถรักษาได้ หรือ ไม่ตอบสนองต่อการรักษา รักษาอย่างไรก็ไม่ดีขึ้น มีแต่ทรงหรือทรุด ยกตัวอย่างเช่น โรคมะเร็ง แขนขาหักแบบรุนแรง สมองตาย การชักแบบที่ไม่ตอบสนองต่อยา
- การรักษาแบบประคับประคอง (Palliative care) ไม่สามารถทำให้สัตว์พ้นจากความทรมาณได้ ( สัตว์อาจจะมีชีวิตต่อไปได้ แต่คุณภาพชีวิตย่ำแย่ลงไปเรื่อยๆ) เช่นเป็นอัมพาตจากอุบัติเหตุ ผลทีตามมาคือปัญหาแผลกดทับ ปัสสาวะ อุจจาระ เปื้อนตามตัวตลอด และเจ้าของสัตว์ไม่สามารถรับมือไม่ไหว (ทั้งจากปัญหาเรื่อง เวลา ทุนทรัพย์ ฯลฯ)
- เจ้าของสัตว์ ต้องมีส่วนร่วมในการตัดสินใจกับสัตวแพทย์ผู้ทำการุณยฆาต
- เจ้าของสัตว์ทำใจและยอมรับได้กับการสูญเสียสัตว์เลี้ยงของตนเอง
หน้าที่ของสัตวแพทย์
- ประเมินสถาณการณ์ สภาพของสัตว์ ว่าเข้าเกณฑ์ที่จะทำการุณยฆาตไหม (สัตวแพทย์ก็กลัวบาปเหมือนกันนะ ตัดสินใจมั่วๆไม่ได้)
- การทำการุณยฆาต สัตวแพทย์ต้องใช้วิธีการที่มีมนุษยธรรมมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ โดยสัตว์มีความเจ็บปวดและความหวาดกลัวน้อยที่สุด
วิธีการที่ใช้ในสัตว์เลี้ยงเช่น หมาหรือแมว
- มักจะใช้วิธีการ ใช้ยาให้สัตว์นอนหลับ และสลบไป แต่ไม่ฟื้น จากไปอย่างสงบ (Put to sleep)