หัวนมตัน !หัวนมใหญ่ ! แม่วัวไม่มีน้ำนม ! แม่วัวไม่ให้กินนม!

น้ำนมเป็นอาหารสำคัญมากสำหรับลูกวัว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง แรกเกิด ถึง 2 เดือน  ลูกวัวที่ขาดน้ำนม ก็คงต้องขาดสารอาหาร ผลตามมาคือ ป่วยง่าย ไม่แข็งแรง สังเกตง่ายๆว่า ขนหยองๆ

หลังคลอดควรตรวจว่าหัวนมตันไหม โดยเอาเข้าซองแล้วลองรีดดู  ถ้าตัน ก็ใช้ลวด(ไม่คมและฆ่าเชื้อโรคแล้ว)แยงดู

กรณีหัวนมใหญ่ จนลูกกินไม่ได้ ควรนำแม่เข้าซอง แล้วพาลูกกิน ( เอาหัวนมใส่ปากลูก)  หรือ รีดนมใส่ขวดให้ลูกกิน
ไม่กี่วัน หัวนมจะลดขนาดลงไปเอง

แม่วัวไม่มีน้ำนม  ก็เป็นอีกปัญหาที่พบได้  สังเกตุว่า นมไม่เต่ง   ลูกวัวดูไม่แข็งแรง  ควรเน้นที่การบำรุงแม่วัว โดยมีทั้งแผนโบราณและแผนปัจจุบัน (ยาประสระน้ำนมวัวตราพระราม และซุปปาร์ไมโลโซน)  อาจให้นมผงสำหรับลูกวัวชงให้กินด้วยไปพลางๆ

แม่วัวไม่ให้กินนม  อาจจะเกิดจากแม่เลี้ยงลูกยังไม่เป็น  ควรนำแม่เข้าซอง และพาลูกกินนม หรือรีดใส่ขวดให้กินก็ได้  มักจะพบในแม่สาว
แต่การที่แม่ไม่ให้กินนม บ่อยครั้งเกิดจากเจ็บเต้านม  เนื่องจากผลของฮอร์โมนช่วงคลอด  เต้านมจะเต่งและเจ็บ ซึ่งแก้ไขโดย ให้ยาแก้ปวด เช่น ฟลูนิซิน หรือ บิวตาซิล

สรุปง่ายๆว่า ถ้าแม่มีน้ำนม  ต้องพยายามให้ลูกกินให้ได้  โดยจำเป็นต้องเอาแม่เข้าซองเพื่อตรวจสอบปัญหาและแก้ไข
ส่วนกรณีที่แม่ไม่มีนมจริงๆ  ควรให้นมชง ซี่งมีขายทั่วไปตามร้านขายอาหารสัตว์
กรณีลูกไม่ยอมดูดนม(นอกหัวข้อ) อันนี้ แก้ยากที่สุด  ใช้เวลานานในการแก้ไข และลูกก็อาจไม่รอด

ข้อควรระวัง วัวแม่ลูกอ่อนมักจะดุร้าย  ผู้ปฏิบัติงานต้องระมัดระวัง