ประเทศไทย อยู่ในเขตพื้นที่ร้อนชื้น อากาศร้อนมีผลมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งปีที่เป็น เอลนินโญ่
Heat Stress คือความเครียดหรือความไม่สบายเนื่องจากความร้อน ส่งผลต่อการเลี้ยงสัตว์ทุกชนิด แตบทความนี่จะกล่าวถีง สัตว์เคี้ยวเอื้อง วัว ควาย แพะ แกะ ผลจาก Heat Stress มีหลายอย่าง เช่น เจริญเติบโตช้า วัวไม่เป็นสัด ผสมติดยาก วัวป่วยง่าย ฯลฯ
กลุ่มเสี่ยง กลุ่มที่ต้องจับตาดูเป็นพิเศษ หรือกลุ่มเปราะบาง ได้แก่ วัวที่มีเลือดสายพันธุ์เมืองหนาวสูงๆเช่น วัวทีมีเลือดชาร์โรเล่ส์เกิน 50 %
วัวที่มีสีเข้ท วัวอ้วนๆ วัวที่กำลังป่วยหรืออ่อนแอ วัวขาดวิตามิน
การป้องกันและบรรเทา ป้องกัน 100 % คงจะเป็นไปได้ยาก นอกจากจะทำโรงเรือน Evap เหมือน หมู ไก่่
แนวทางทัวๆไป ได้แ่ก่
- ร่มเงา ต้องมีจำนวนมากพอ เพื่อหลบแดดร้อนๆ
- น้ำสะอาด ต้องมีให้กินตลอด และกระจายตามจุดต่างๆ โดยอ่างน้ำ ควรอยู่ในที่ร่ม น้ำจะได้ไม่ร้อนเพราะตากแดด อากาศร้อนวัวควายจะกินน้ำเยอะมาก
- เกลือ ไม่ว่าจะเป็น เกลือแร่ก้อน หรือ เกลือล้วนๆ ช่วยให้ลดความอ่อนเพลีย ควรมีให้วัวเลียกินเพียงพอ (เกลือเป็นอีเล็คโทรไลตื)
- โรงเรือน ต้องมีการระบายอากาศที่ดี หลังคาสูง และขนาดต้องเหมาะสมกับจำนวนวัว เพื่อลดความแออัด
- กรณีจะติดสปริงเคิล Sprinkle ใช้แบบหยดใหญ่จะดีกว่าฝอยละเอียด (ฝอยละเอียดจะเพิ่มความชื้นในอากาศ ทำให้ความอบอ้าวเพิ่มข้น และการแทรกซึมถึงชั้นหนังวัวจะยาก)
- หลีกเลี่ยงการปฏิบัติงานกับตัววัว ในช่วงอากาศร้อน (ช่วงหลังเที่ยง อากาศจะร้อน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บ่าย 2 - บ่าย 4)
- การให้อาหารข้น กรณีที่ให้เยอะ ควรให้เป็นหลายมื้อ แต่ถ้าให้เช้า-เย็น ควรให้ตอนเย็น มากกว่า ตอนเช้า
- แมลงวัน ทำให้วัวหงุดหงิดและดิ้นรนกว่าปกติ ควรควบคุมกำจัดแมลงวัน และแมลงอื่นๆที่รบกวน
- วัวมีโอกาสขาดวิตามินมากกว่าปกติในฤดูแล้งและร้อน ควรเสริมวิตามิน โดยเฉพาะอย่งยิ่ง ช่วงที่พืชอาหารสดขาดแคลน ได้้แก่่ วิตามิน ADE และ ฺB12
- โปรไบโอติก หรือ รูเมนซิน จะช่วยได้ระดับนึง แต่การจัดการตามข้างต้นสำคัญกว่า