พยาธิ คือสิ่งที่เบียดเบียนสุขภาพวัวควาย. พยาธิที่พบในวัวควายมีทั้ง
พยาธิตัวกลม พยาธิตัวแบน พยาธิใบไม้ ดังนั้น การถ่ายพยาธิควรจะเลือกยาที่ครอบคลุมพยาธิทั้ง3 กลุ่ม
การถ่ายพยาธิในวัวมีประเด็นหลายอย่าง ดังนี้
-วัวขุน ควรถ่ายพยาธิให้เรียบร้อยก่อนเข้าขุน
-วัวควายทั่วไป ควรถ่ายพยาธิ ปีละ 2 ครั้ง เพื่อความสมบูรณ์ของวัวควาย
-ลูกวัว ควาย ควรเริ่มถ่ายพยาธิที่อายุ21 วัน จากนั้น ถ่ายพยาธิทุก2-3 เดือน เพราะ พยาธิบางตัวเช่นพยาธิไส้เดือน สามารถติดต่อผ่านจากแม่มาสู่ลูกได้ทางน้ำนม(Transmammary). โดยควรเน้นเป็นแบบกรอก (แบบฉีดควรใช้หลังจากวัวอายุ2เดือน)
ยาถ่ายพยาธิที่นิยมใช้มีหลายตัว จะกล่าวถึงเฉพาะที่นิยมในวัวเนื้อและควาย(ยาถ่ายพยาธิแบบราดหลังจะนิยมใช้เฉพาะวัวนม เพราะต้องส่งนม จึงต้องใช้ยาราดหลังเพราะตกค้างน้อย และยาราดหลังราคาค่อนข้างแพง)
1.ยาถ่ายพยาธิแบบกรอก เหมาะสำหรับลูกวัวที่อายุไม่ถึง2เดือน เพราะยาถ่ายพยาธิแบบฉีดอาจทำให้แพ้ยา และเหมาะสำหรับผู้ที่ฉีดยาไม่เป็น
ตัวยาที่นิยมใช้ เช่น ยี่ห้อ อเบนเทล( Abentel) มีตัวยาออกฤทธิ์คือ Albendazole ออกฤทธิ์กำจัดได้ ทั้งพยาธิตัวกลม พยาธิตัวแบน และพยาธิใบไม้ (ฆ่าไข่พยาธิได้ด้วย) มีความปลอดภัยสูง อัตราการใช้ คือ 1 ซีซี ต่อน้ำหนักสัตว์ 10 กก.
2.ยาถ่ายพยาธิแบบฉีด ที่นิยมคือ ไอเวอเม็ค-เอฟ ประกอบด้วยตัวยา2ตัวรวมกัน คือ 2.1ไอเวอร์เมค(Ivermec)ออกฤทธิ์กำจัดพยาธิตัวกลม และกำจัดเห็บได้ด้วย 2.2 คลอซูลอน(Clorsulon) ออกฤทธิ์ต่อพยาธิตัวแบนและใบไม้
ในวัวควาย ควรเลือกใช้ไอเวอร์เมค-เอฟ ไม่ควรใช้ไอเวอร์เมคเดี่ยวเพราะออกฤทธิ์ไม่ครอบคลุมพอ
ไอเวอร์เมค-เอฟจะฉีดใต้ผิวหนังเท่านั้น การฉีดเข้ากล้ามเนื้อจะทำให้กล้ามเนื้ออักเสบ ควรใช้แบบมีทะเบียนเพื่อความแน่นอน
อัตราการใช้ ฉีดใต้ผิวหนัง 1 ซีซี ต่อน้ำหนักสัตว์50 กก. ทุก6เดือน